تفاوت شیمی درمانی و هورمون درمانی
بعد از تشخیص بیماری سرطان پزشک متخصص با توجه به نوع بیماری سرطان، گسترش بیماری و وخامت آن درمان مناسب را تجویز خواهد کرد. دو روش درمانی برای مبارزه با سرطان، شیمیدرمانی و هورموندرمانی هستند که پزشک با توجه به عوامل مختلف یکی از این دو روش را برای درمان بیمار تجویز میکند. عواملی که سبب تفاوت این دو درمان و انتخاب آنها برای درمان بیماری سرطان میشوند عبارتند از:
• سن: پزشک متخصص براساس سن بیمار و میزان تحمل و مقاومت بدن بیمار نوع درمان را مشخص میکند.
• سلامت بدن: پزشک متخصص بعد از بررسی آزمایشهای لازم و تایید سلامتی عمومی نوع درمان را مشخص میکند.
• نوع سرطان: پزشک متخصص متناسب با نوع سرطان ایجاد شده در بدن درمان را مشخص میکند.
• مرحله سرطان: پزشک متخصص با بررسی و تعیین مرحله بیماری سرطان درمان را مشخص میکند.
• گیرنده هورمون: پزشک متخصص برای سرطان حساس به هورمون، هورموندرمانی را تجویز خواهد کرد.
• بیماری: ابتلا به هرگونه بیماری برتصمیم پزشک برای انتخاب درمان مناسب تاثیرگذار است.
هورمون درمانی بهتر است یا شیمی درمانی
هورموندرمانی و شیمیدرمانی (The difference between chemotherapy and hormone therapy) هر دو با هدف مبارزه و درمان بیماری سرطان انجام میشوند و انتخاب هرکدام از این درمانها بستگی زیادی به نوع سرطان و مرحله بیماری دارد. برخی از متخصصان برای درمان بیماری سرطان با توجه به شرایط بیمار همزمان از شیمیدرمانی و هورموندرمانی استفاده میکنند. پاسخ به این سوال که هورموندرمانی بهتر است یا شیمیدرمانی کاملا بستگی به شرایط بیماری سرطان و وضعیت سلامتی بیمار دارد و تشخیص اینکه کدام روش درمانی برای فرد مناسب است در تشخیص پزشک خواهد بود. از سوی دیگر درمان سرطان شامل مراحل مختلفی است که این سبب میشود تا بیمار در برخی موارد به صورت متوالی یا ترکیبی هورموندرمانی و شیمیدرمانی را انجام دهد.
مقایسه عوارض هورمون درمانی و شیمی درمانی
هورموندرمانی و شیمیدرمانی دو راهحل برای کمک به درمان سرطان هستند که هردو یک هدف مشخص یعنی مبارزه با سرطان دارند، اما شیوه درمانی و تاثیرات این دو درمان بر بدن با هم متفاوت است پس عوارض جانبی ایجاد شده توسط آنها نیز متفاوت خواهد بود. در این بخش از مقاله عوارض هورموندرمانی و شیمیدرمانی را با یکدیگر مقایسه میکنیم.
عوارض هومورن درمانی:
هورمون درمانی تاثیر مستقیمی بر هورمونهای مهم بدن دارد زیرا برخی از سرطانها برای رشد و تکثیر از هورمون استفاده میکنند. این روش درمانی به دلیل تاثیر مستقیم بر هورمونها عوارض زیر را برای فرد ایجاد میکند:
• احساس گرگرفتگی
• کاهش میل جنسی
• افزایش پوکی استخوان
• داشتن حالت تهوع مکرر
• اسهال شدید و مکرر
• بزرگ شدن سینهها
• احساس خستگی و ضعف شدید
• خشکی واژن در برخی از خانمها
• برهم خوردن نظم دوران قائدگی
• تغییرات شدید خلق و خو
عوارض شیمی درمانی:
شیمیدرمانی برای جلوگیری از رشد و تکثیر سلولهای سرطانی و کوچک کردن آنها استفاده میشود که در این میان ممکن است بر سلولهای سالم بدن تاثیر بگذارد و عوارض زیر را ایجاد کند:
• احساس خستگی شدید
• احساس ضعف غیرطبیعی
• ریزش شدید مو در قسمتهای مختلف بدن
• نازک شدن تارهای موی سر
• احساس تهوع شدید
• استفراغهای مکرر
• داشتن اسهال شدید
• داشتن یبوست شدید
• کاهش سطح گلبول سفید خون
• بروز اختلال در دستگاه گوارش
• سردردهای شدید و مکرر
• آسیب به مغز استخوان
• اختلال در تولید گلبول قرمز
• اختلال در باروری مردان و زنان
تفاوت تاثیر شیمی درمانی و هورمون درمانی بر سرطان سینه
سرطان سینه یکی از بیماریهای شایع در میان خانمها است که برای درمان آن پزشک با توجه به نوع سرطان و گسترش آن میتواند از شیمیدرمانی یا هورموندرمانی استفاده کند. این دو نوع درمان به دلیل شیوه درمانی متفاوت تاثیرات متفاوتی نیز بر درمان سرطان سینه خواهند داشت. در اینجا به بررسی تفاوت تاثیر این دو نوع درمان بر سرطان سینه پرداختهایم.
تاثیر هورمون درمانی در درمان سرطان سینه:
هورمون درمانی برای سرطان سینه زمانی تجویز میشود که فرد به سرطان هورمون مثبت مبتلا باشد، یعنی بیمار باید گیرنده استروژن مثبت یا گیرنده پروژسترون مثبت باشد که یعنی تودههای سرطانی سینه از استروژن یا پروژسترون تغذیه میکنند. هورموندرمانی بر هورمونهای استروژن و پروژسترون که سلولهای سرطانی برآنها حساس هستند و برای رشد و تکثیر از آنها استفاده میکنند تاثیر مستقیم میگذارد. این شیوه درمانی از اتصال هورمونها به سلولهای سرطانی جلوگیری میکنند و مانع از رشد و تکثیر تودههای سرطانی میشود. هورموندرمانی بطور کلی تاثیرات زیر را بر سرطان سینه دارد:
• سطح استروژن و پروژسترون در بدن را کاهش میدهد
• اندازه تودههای سرطانی را کاهش میدهد
• رشد سلولهای سرطانی موجود در سینه کند میشود
• از گسترش سرطان به بافتهای دیگر جلوگیری میکند
• از بازگشت مجدد سرطان سینه جلوگیری میکند
تاثیر شیمی درمانی در درمان سرطان سینه:
شیمیدرمانی برای درمان سرطان سینه در کنار درمانهایی چون پرتودرمانی، هورموندرمانی و جراحی استفاده میشود. شیمیدرمانی در مراحل اولیه سرطان سینه و قبل از جراحی برای کوچک کردن تودههای سرطانی و یا بعد از جراحی برای از بین بردن سلولهای شناسایی نشده و کاهش احتمال بازگشت سرطان سینه انجام میشود. در صورتی که سرطان گسترش پیدا کرده باشد و نتوان از جراحی استفاده کرد شیمیدرمانی به عنوان درمان اصلی تجویز خواهد شد، در برخی از موارد پزشک متخصص شیمیدرمانی را برای خانمهایی که احتمال ابتلا به سرطان در آنها بسیار بالا است به عنوان پیشگیری از سرطان سینه تجویز میکنند. شیمیدرمانی بطور کلی تاثیرات زیر را بر بیماری سرطان سینه دارد:
• احتمال ابتلا به سرطان سینه را در زنانی که ریسک بالای ابتلا دارند کاهش میدهد
• سبب کوچک شدن تومورها و تودههای سرطانی میشود
• بر سلولهای سرطانی موجود در غدد لنفاوی تاثیر میگذارد
• شیمیدرمان از رشد و تکثیر سلولهای سرطانی جلوگیری میکند
• میتواند سبب از بین رفتن سلولهای سرطانی سینه شود
• احتمال بازگشت بیماری سرطان سینه را کاهش میدهد
تفاوت داروهای هورمون درمانی و شیمی درمانی
تفاوت در شیوه درمانی میان هورموندرمانی و شیمیدرمانی یعنی تفاوت در داروهایی که برای درمان سرطان مورد ستفاده قرار میگیرد، در اینجا تفاوت داروهای هورموندرمانی و شیمیدرمانی را بررسی میکنیم.
داروهای شیمی درمانی:
داروهای مورد استفاده در شیمیدرمانی به صورت تزریق مستقیم و یا خوراکی هستند، که انتخاب نوع دارو و شیوه مصرف به نوع سرطان و میزان گسترش آن بستگی دارد. برای انجام شیمیدرمانی داروهایی مانند آدریامایسین، اپیروبیسین، سیکلوفسفامید، دوستاکسول، پکلیتاکسول، جمسیتابین، ناولبین و داکسیل مورد استفاده قرار میگیرند. پزشک متخصص با بررسی وضعیت بیمار، اندازه تومور، محل تومور، مرحله سرطان، تهاجمی بودن سرطان، میزان گسترش سرطان و سن بیمار از داروهای ذکر شده بصورت ترکیبی استفاده خواهد کرد.
داروهای هورمون درمانی:
داروهای هورموندرمانی تاثیر مستقیمی بر هورمونهای بدن دارند،
• تاموکسیفن، تورمیفن و فولوسترانت:
این داروها از دسته داروهای آنتیاستروژن هستند و با مسدود کردن گیرندههای استروژن در سلولهای سرطانی پستان، مانع از اتصال هورمونها به این سلولها میشوند. این داروها اغلب برای بیمارانی که دارای سرطان پستان حساس به هورمون هستند (مثلاً ER+ و PR+) تجویز میشوند.
• آناستروزول، اگزمستان و لتروزول:
این داروها از خانوادهی مهارکنندههای آروماتاز هستند و مانع از تولید استروژن در بدن میشوند. این داروها برای زنانی که به یائسگی رسیدهاند مؤثرند، چون بدن آنها استروژن را عمدتاً از طریق آنزیم آروماتاز تولید میکند، نه تخمدانها.
• آبماسیکلیب، پالبوسیکلیب، ریبوسیکلیب و اورولیمِس:
این داروها به عنوان داروهای درمان هدفمند شناخته میشوند.
• آبماسیکلیب، پالبوسیکلیب و ریبوسیکلیب: این داروها از خانوادهی مهارکنندههای CDK4/6 هستند و رشد سلولهای سرطانی را با مهار پروتئینهای CDK4 و CDK6 که در چرخه سلولی نقش دارند، متوقف میکنند.
• اورولیمِس: این دارو به عنوان مهارکنندهی mTOR عمل میکند و مسیرهای سیگنالی را که برای رشد و بقا سلولهای سرطانی مهماند، هدف قرار میدهد.
• گوسرلین:
این دارو از گروه آنالوگهای هورمون آزادکنندهی گنادوتروپین (GnRH) است و با سرکوب فعالیت تخمدانها باعث کاهش تولید استروژن میشود. گوسرلین معمولاً برای زنان پیش از یائسگی با سرطانهای حساس به هورمون تجویز میشود تا سطح استروژن بدن را کاهش دهد.
تفاوت هزینه شیمی درمانی و هورمون درمانی
هزینه درمانهای بیماری سرطان بطور کلی بالا هستند اما بسیاری از بیمهها بخشی از هزینه انواع درمان بیماری سرطان را پرداخت میکنند، هزینه شیمیدرمانی و هورموندرمانی با توجه به شیوه درمان، نوع سرطان، داروهای مصرفی، جلسات درمان، گسترش بیماری و مرحله بیماری متفاوت هستند.
هزینه شیمی درمانی تحت تاثیر عواملی همچون تعداد تومورهای سرطانی، گسترش سرطان به دیگر بافتها، تعداد جلسات، داروهای مورد استفاده، کلینیک، نوع بیمارستان، همزمانی با درمانهای دیگر و شیوه دریافت داروها و درمان تعیین میشود و این نوع درمان هزینه نسبتا بالایی دارد.
هزینه هورموندرمانی با توجه به عواملی همچون هورمونهای دریافتی، داروهای دریافتی، جلسات درمانی، مرحله سرطان، نوع سرطان، نوع بیمارستان، کلینیک و همزمانی با درمانهای دیگر تعیین میشود، این درمان متناسب با تاثیراتی که بر سرطان میگذارد و اینکه برای هرنوع سرطانی مناسب نیست و با توجه به هزینه بالای داروها نسبت به شیمیدرمانی هزینه بیشتری دارد.